NSS CAMP 2017

सिपना शोध यात्रा (शिबिर) वृत्त

६ वर्षापासून सातत्याने चालणारी सिपना शोध यात्रा यावर्षी नेहमीप्रमाणे २५ डिसेंबर ते ३१ डिसेंबर ग्रामग्यानपीठ , कोठा , मेळघाट येथे संप्पन झाली.

पुण्यातील COEP येथील NSS च्या ४० विद्यार्थी व विद्यार्थीनीनी डाॕ.हिरेमठ व प्रा.चौधरी यांच्या पुढाकाराने  प्रा.खटावकर यांच्या मार्गदर्शनाखाली तसेच वेदपाठक व पोतदार सर यांच्या उपस्थितीत यात भाग घेतला होता.
मेळघाट सपोर्ट ग्रुपचे श्री.नागेश माटनवर या सर्वांची काळजी घ्यायला होतेच.

दिनांक २४ रात्री पुण्याहून निघालेली टीम २५ दुपारी तेथे पोचली. त्या दिवशी ग्रामग्यानपीठ बघणे व तेथील परीसराची माहिती घेण्यात आली. संध्याकाळी
शिबिराची सुरवात  झाली. पुणे व्यतिरिक्त महाराष्ट्रातील इतर ठिकाणाहून बरेच जण या शिबिराला सहभागी झाले होते. रोज ७० ते ७५ जणांचा सहभाग होता.

 

२६ डिसेंबर -  सकाळी जनार्दन स्वामी योगाभ्यास मंडळ नागपूर चेतन खंडकर यांच्या मार्गदर्शनाखाली सौ. भारतीताई कालबांडे व श्री. अशोक बेलसरे यांचे योग प्रात्यक्षिके व माहिती असे सत्र झाले.
त्यानंतर ११ ते २ श्रमदान -  तळे तयार करण्याचे.
संध्याकाळी भूसंपदेचा अभ्यास शेतावर जाऊन केला गेला व सिपना वार्ता मधे आजच्या दिवसाचा आढावा घेण्यात आला

 २७ डिसेंबर
योगासने
प्रार्थना
श्रमदान
व वनसंपदेचा अभ्यास जंगलात भ्रमण करुन केला गेला
त्यादिवशी विदर्भ प्रगेलास प्रचारक श्री.प्रसाद महानकर यांनी सेवा व संघटन या विषयाअंतर्गत सत्र घेतले व मुलांशी गप्पा मारल्या

विज्ञान आश्रम पाबळ पुणे येथील श्री.योगेश कुलकर्णी यांचे अनुभव कथन झाले

२८ डिसेंबर
निरुपमाताईंनी योगासने
प्रार्थना
श्रमदान
नभसंपदेचा अभ्यास बोरी तलावावर जाऊन केला गेला
त्यादिवशी वनवासी कल्याण आश्रमाचे महेशजी काळे यांचे समाज व सामाजिक काम या विषयावर सत्र झाले.

रूषीकेश खिल्लारेंचे हुनर खोजयात्रा अनुभव कथन झाले

२९ डिसेंबर
योगासने
प्रार्थना
पशू संपदेचा अभ्यास पाणवठ्यवर व जंगलात जाऊन केला
सिपना परीसर माहीती सुनीलजींनी सांगितली.
तसेच निरुपमाजींनी संपूर्ण बांबू केन्द्राचे काम व त्यांना व सुनीलजींना गेली २४ वर्षे आलेले विविध अनुभव सांगितले.
तसेच त्या दिवशी बांबू पासून तेल कसे काढतात त्याचे प्रात्यक्षिक सुनीलजींनी करुन दाखविले.
या तेलाचे testing Coep मधे केले जाणार आहे.

३० डिसेंबर
सकाळीच ६.३० ला सिपना नदी परीक्रमा चालू झाली.
जलसंपदेचा अभ्यास नदी भ्रमण करुन
नदीतीरावरील सर्व संपदांचा अभ्यास एकीकडे करत व बाजीराव व तेथील माहीतगार कोरकू समाजातील मंडळी सोबत होतीच.
निसर्ग रम्य परीसरात वनभोजन तेथील नदीचेच प्यायला गार पाणी.
परत परीक्रमा चालू.

संध्याकाळी सिपना देवीची प्रतिकृती घेऊन सिपना नदीवरील गाणे गात वाद्यांच्या गजरात ग्रामग्यानपीठावरुन निघालो सिपना नदीची आरती करण्यास व दीपदान करण्यास
६.३० वाजता परीक्रमा करणारे देखील त्या ठिकाणी पोचले.
तेथील स्थानिक महाराज व नदीविषयी माहीती असणारे व आस्था असणारे भगवान बाबा यांनी या आरतीचे जनजागृती करण्याकरीता असलेले महत्व सांगितले.

सुनीलजींनी नदीची परंपरा व नदीवर केलेले गाणे म्हटले.
२०० च्यावर दिप मिळून ॐ तयार केला होता.

नागपूरचे कार्यकर्ते  श्री.सतीश देशमुख दाम्पत्य यांनी सिपना नदीची पूजा केली.

त्यानंतर सिपना नदी देवीची आरती करण्याची संधी सुनीलजींनी मला व रसिकाला दिली.

त्यानंतर ॐ आकारातले दिप पेटविण्यात आले.

व जमलेल्या सर्व समुदायाने हे दिप पाण्यात दान केले.
विहंगम दृश्य , सिपनामय झालेले सगळ्यांचे मन ह्या सोहळ्याचे वर्णन शब्दात न सांगता येण्यासारखे

३१ डिसेंबर
योगासने व प्रार्थना होऊन
पाणी विषयातील ओलावा फाऊंडेशन चे श्री.अरविंद कडबे यांचे सत्र झाले.

सर्व मुलांनी ४ दिवसात आजूबाजूच्या परीसरात जाऊन केलेला परीसंवाद व सर्व भूसंपदाचा अभ्यास या सर्वाची पावती म्हणजे त्या दिवशी भरलेली " सिपना पंचायत." म्हणजेच जनसंपदेचा अभ्यास.
या पंचायतीस कोठा , चित्री , लवादा , राणामालूज व हरीसाल येथून गावकरी आले होते.

सिपना पंचायत पूर्ण सांगाण्याकरीता वेगळा लेख लिहावयास लागेल.
या पंचायतीत प्रमुखपणे बसलेले
- गावचे आडा पाटील
- कारागीर समाजाचे प्रतिनीधी
- तंटामुक्ती अध्यक्ष
- पंचक्रोशी प्रतीनिधी - बाजीराव
- COEP NSS प्रतिनीधी -
मेळघाट सपोर्ट ग्रुप प्रतिनीधी - राजेश गुर्जर
-  सर्वांचे मार्गदर्शक  सुनीलजी

या पंचायतीत खटावकर सर यांच्या नेतृत्वाखाली मुलांनी केलेला सर्व संपदांचा अभ्यास मांडला

समाजातील चालीरीती व त्यावर चर्चा झाली.

कोठा या गावाने केलेली दारुबंदी मोहीम

गावात दर आठवड्याला चालणारे उत्स्फूर्त स्वच्छता अभियान

गावातील काहीजणांनी शोषखड्डा प्रयोग व त्यावर अजून चांगल्या प्रकारे तो कसा राबवता येईल हे civil च्या विद्यार्थ्यांनी पोतदार सरांबरोबर केलेला अभ्यास

गावात गोबर गॕस असावा व तो चालविण्याची सर्व गावकरी यांची इच्छा

असे अनेक विषयावर संभाषण झाले.
गोबर गॕस व शोषखड्ड्याची गरज यावर सर्वांनी ठराव केले.

आगामी वर्षात यावर तेथे COEP , मेळघाट सपोर्ट ग्रुप व सेवावर्धिनी काम करेल.

हे शिबिर संप्पन होण्यामागे सुनीलजी व निरुपमाजींनी ऊभा केलेला संपूर्ण बांबू केन्द्राचा कार्यकर्ता संच व त्यांचे परीश्रम
प्रकाश , बाजीराव , सहदेव , चंदा , भुरेलाल अजून नावे पटकन तोंडावर नाहीत पण चेहरा माहीत असलेले अनेकजण

NSS शिबिरातील सर्व मुलामुलींचे श्रम

हे सर्व सैन्य पोटावर चालवले ती टीम सुखदेव गायन ,नंदलाल जावरकर ,  गोरेलाल , कोठा गावच्या चार भगिनी व संगीताताई न्यायाधीश यांना विसरणे शक्य नाही. बरेच शहरात न मिळणारे गावरान चविष्ठ पदार्थ खायला मिळाले

संपूर्ण बांबू केन्द्राचे  अमरावतीमधील सतीश विश्वकर्मा , तसेच श्री.मालपाणी , पुण्यातील एक खाजगी शाळा चालविणारे श्री.राजेश , तसेच औरंगाबाद येथील सुवर्णाताई आम्ही सर्व मेळघाट सपोर्ट ग्रुपचे असे अनेकजण या शिबिराकरीता आलेले होते. व प्रत्येकजण आपल्या आपल्या ठिकाणाहून मेळघाटातील या बांधवांकरीता काय करता येईल व त्यांच्याकडून काय शिकता येईल याचा अनुभव घेऊन निघालो परत येण्याच्या इराद्यानेच .......

मेळघाट सपोर्ट ग्रुप पुणे